دلیل افزایش حدود 100 درصدی قیمت آب‌بها کشاورزی چیست؟

به گزارش تیتر شمال؛ کشاورزان مازندرانی همه‌ساله در تولید برنج و تأمین این کالای اساسی و استراتژیک در سبد خانوار ایرانی، زحمات فراوانی را متحمل می‌شوند و هرساله مشغله‌ای به دغدغه‌های پرتعداد و بی‌شمار کشاورزان شمالی افزوده می‌شود.

امسال نیز فرآیند کشت برنج در استان توسط بهره‌برداران آن آغازشده اما در کنار تمامی رنجهای سال گذشته که دغدغه‌هایی نظیر واردات حین برداشت، بارندگی و بلاست شالی، افزایش دستمزد نیروی کار، کمبود آب و توزیع نامتناسب آن و یا سایر مشکلات بود، ابتدای کار فصل زراعی‌شان با افزایش قابل‌توجه نرخ آب بها روبرو شده اند.

بر اساس اسناد بالادستی از جمله قانون هدفمند سازی یارانه ها، تعیین قیمت آب کشاورزی بر مبنای دریافت هزینه یا بهای تمام شده آن از مصرف کنندگان مورد تاکید واقع شده است. اما روش محاسبه هزینه تمام شده و مفروضات آن بویژه در موردمصارف کشاورزی، محل اختلاف بین برنامه ریزان و مسئولین وزارت جهاد کشاورزی و وزارت نیرو است.

تعرفه آب واگذاری به بخش کشاورزی بر اساس قانون تثبیت آب بهای زراعی و برمبنای درصدی از محصول محاسبه و تعیین می گردد. هرچند در متن قانون مبنای محاسبه تعرفه محصول کاشته شده تعیین گردیده ولی در آئین نامه اجرایی محصول برداشت شده مبنای محاسبه تعرفه قرار گرفته و عملا در هیچ سالی امکان اعمال تعرفه برای آبی که در همان سال به بخش کشاورزی واگذار می شود وجود ندارد.

عدم وجود ارتباط میان تعرفه و هزینه های استحصال آب در بزرگترین بخش مصرف،بازنگری در قوانین برای برقراری ارتباط تعرفه های آب کشاورزی با ارزش اقتصادی آن و کنترل مصرف از این طریق را ایجاب می کند.

محمدابراهیم یخکشی مدیرعامل آب منطقه‌ای مازندران در گفت‌وگو با خبرنگار بلاغ در خصوص وجود برخی نگرانی‌ها از کمبود منابع آبی در آستانه فصل زراعی جدید و گلایه کشاورزان مازندران از افزایش قیمت آب‌بها، اظهار کرد: میزان آب ذخیره شده در پشت سد شهید رجائی ساری به نسبت سال گذشته کاهش داشته است و امسال با توجه به کاهش بارش برف، ذخیره آبی پشت این سد کمتر شده است.

کاهش 40 درصدی ذخایر آبی در پشت سد شهید رجائی ساری

وی افزود: به نسبت سال قبل در همین زمان، ذخیره آبی پشت این سد با کاهش 40 درصدی مواجه شده است، لذا بر این اساس تمهیداتی را با با مشارکت جهاد در دست انجام داریم تا بتوانیم این شرایط را به نحوی مطلوب، مدیریت کنیم.

مدیرعامل آب منطقه‌ای مازندران، خاطرنشان کرد: تغییر الگوی کشت در دستور کار قرار گرفته است و اطلاعات لازم به کشاورزان در این باره که چه ارقامی در چه زمانی کاشته و چگونه آبیاری شود، داده شده است.

این مسئول، ادامه داد: البته لایروبی آب‌بندان‌های ساری و میاندورود نیز که بخشی در سال قبل و بخشی طی سال جاری در دستور کار قرار دارد و عمدتا آبگیری به صورت کامل انجام شده است.

آغاز رهاسازی آب شهید رجایی ساری/میزان آب‌بها بر اساس قانون تعیین می‌شود

یخکشی بیان کرد: به طور کلی امسال و سال گذشته در آمارهای درازمدت جزو دوران خشک و کم آب محسوب می‌شود که نیازمند مدیریت درست برای عبور از این دوران است.

وی عنوان کرد: رهاسازی آب سد شهیدرجایی آغاز شده است و بر اساس نوبت بندی در حال ارائه آب به کشاورزان هستیم.

مدیرعامل آب منطقه‌ای مازندران، درخصوص چرایی افزایش قیمت آب‌بها طی سال‌جاری گفت: میزان آب‌بها بر اساس قانون دارای فرمولی است که متاثر از عملکرد و نرخ محصول در پای مزرعه است که بر همین اساس نیز امسال این مبلغ به نسبت سال گذشته دارای درصدی افزایش شده است.

این مسئول، اعلام کرد: مبنای این محاسبه بر اساس این فرمول است و ما نقش و دخالتی در این نرخ نداریم؛ نکته اینجا است که ما هرساله بر اساس این فرمول، آب بهایی را اعلام می‌کنیم که امسال با این فرمول رقم آب‌بها، دو میلیون و 500 هزار تومان تعیین شد.

رقم آب‌بها در سال‌جاری حدود دو میلیون تومان/  با وجود اعمال تخفیف 33 درصدی، بدنبال کاهش نیز هستیم

یخکشی مطرح کرد: علیرغم این رقم، ما نرخ آب‌بها را 33 درصد کمتر یعنی حدود یک‌میلیون و 900 هزار تومان اعلام کردیم که گلایه کشاورزان به دلیل مقایسه این رقم با رقم حدود یک میلیون  تومانی سال قبل است.

وی افزود: اما ما این نرخ را بر اساس سقف قانون محاسبه می‌کنیم و لذا با وجود اینکه این رقم بر اساس فرمول، 2.5 میلیون تومان بود ما 33 درصد تخفیف را اعمال کاهش دادیم.

مدیرعامل آب منطقه‌ای مازندران، تشریح کرد: در سنوات قبل نیز بر اساس اجازه قانونی ما تخفیفات 30 تا 40 درصدی را در نرخ آب‌بها اعمال می‌کردیم؛ اما به هر منظور با توجه به بحث‌هایی که انجام دادیم درصدد هستیم که اگر بشود از ظرفیت قانونی و اختیاراتی که به ما داده شده است بتوانیم این نرخ را از این مقدار نیز کمتر کنیم تا به کشاورزان استان، کمکی شود.

مطالب عنوان شده در کلیپ اخیر را تایید نمی‌کنم

این مسئول، در خصوص کلیپ منتشر شده اخیر در فضای مجازی مبنی بر خشکی رودخانه تجن در فصل کشاورزی به دلیل عدم پرداخت آب‌بها از سوی کشاورزان مرکز استان، گفت: این کار درواقع یک نوع بد اخلاقی است چرا که آن‌ها در این کلیپ آمدند و در منطقه پایین دست  پارک موزه از زاویه‌ای از رودخانه که خشک بوده است فیلم تهیه کردند، در صورتی که کمی بالاتر از آنجا مشاهده می‌کنید که آب در کانال‌ها در حال توزیع است؛ بنده این کلیپ را دیدم و باعث تاسف است که برخی با اهداف خاصی اقدام به چنین کاری می‌کنند.

یخکشی  افزود: در سال‌های گذشته حتی در سال‌های پرآب نیز روال به همین نحو بوده است که آب کشاورزی را از محل سد انحرافی تنظیم می‌کنیم و تنها بخشی از آب را در مناطق پایین دست رها می‌کنیم؛  این اقدام، کاری پسندیده نبوده و من اظهارات مطورحه در این کلیپ را تایید نمی‌کنم.

آخرین وضعیت ذخایر و منابع آبی در نقاط گوناگون مازندران

وی در پاسخ به این سوال که وضعیت منابع آبی امسال را برای فصل زراعی جدید چگونه ارزیابی می‌کنید؛ پاسخ داد: ما در نقاط مختلف، شرایط مختلفی داریم، امسال سال کم آبی در آمارهای دراز مدت محسوب می‌شود که البته در برخی مناطق به دلیل بارش‌های برف و باران، وضعیت بهتری را در پشت سدها داریم.

مدیرعامل آب منطقه‌ای مازندران، تشریح کرد: در مناطق پایین دست البرز و آیت‌الله صالحی، شرایط نسبتا مطلوب است، در حوزه سد شهید رجایی کمی با کاهش ذخایر آبی به نسبت سال گذشته مواجه هستیم که با نوبت‌دهی و مشارکت کشاورزان در انجام توصیه‌های جهادکشاورزی نظیر پرهیز از ارقام پر محصول و تغییر الگوی کشت، امیدواریم از این شرایط عبور کنیم؛ در حوزه هزار نیز آب‌دهی به اراضی کشاورزی در حال انجام است و در مابقی نقاط هم شرایط به نسبت بهتری داریم.

این مسئول با اشاره به کاهش بارندگی در بهار امسال، گفت: کشاورزانی که پس از برداشت گندم و کلزا قصد کشت برنج را دارند باید حتما به توصیه‌های کمیته مشترک آب منطقه‌ای و جهاد کشاورزی، عمل کنند.

یخکشی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه امسال پیش‌بینی شده است که سال پر بارشی نباشد لذا ما باید با مقداری ملاحظه و مدیریت‌شده، توزیع و تنظیم آب را انجام دهیم و در هر صورت در تلاشیم تا با با کمترین مشکل از سال زراعی امسال عبور کنیم.

بهبود شرایط آبی در شرق مازندران

وی در پاسخ به این سوال که با توجه به مشکلات عدیده شرق استان در تامین آب کشاورزی طی سالیان اخیر، وضعیت طی سال جاری چگونه است؛ اظهار کرد: ما در قسمت شرق مازندران و در مناطق نکا و بهشهر، شرایط‌مان به نسبت سال قبل، بهتر است و عمده آب‌بندان‌ها، آبگیری شدند، البته مقداری ذخیره آبی در سد گیله‌ورد داریم که در زمان معین اقدام به توزیع می‌کنیم.

مدیرعامل آب منطقه‌ای مازندران، در پاسخ به این سوال که آیا گلایه کشاورزان از افزایش آب‌بها در سایر نقاط استان نیز وجود دارد یا خیر، گفت: بحث آب‌بها به هر منظور، یک قانون است و از آن‌سو، با توجه به افزایش هزینه‌ها و مقایسه کشاورزان با سال قبل، این گلایه‌ها وجود دارد؛ لذا ما با توجه به این گلایه‌ها در صددیم تا جایی که قانون به ما اجازه می‌دهد تخفیفات لازم را برای کشاورزان اعمال کنیم.

این مسئول تاکید کرد: آب یک کالای باارزش در کشاورزی است و ارزش آن همپای اراضی شالیزاری است و مبالغی که بابت آب‌بها از کشاورزان دریافت می‌شود صرف ارائه خدمات به کشاورزان نظیر لایروبی، بهسازی شبکه‌ها، احیای دریچه‌ها و اقداماتی از این دست می‌شود که در نهایت به خود کشاورزان، بر می‌گردد.

تداوم حفر چاه غیرمجاز اما با شیب کم

یخکشی در پاسخ به این سوال که آیا همچنان حفر چاه‌های غیرمجاز به عنوان یک تهدید جدی در مازندران، تداوم دارد یا خیر؛ عنوان کرد: اقدامات خلاف عرف در همه حوزه‌ها از جمله آب وجود دارد که علیرغم کنترل و نظارت‌های انجام گرفته اما باید بگوییم حفر چاه با شیب کم همچنان ادامه دارد.

وی اعلام کرد: در حال حاضر حدود 50 هزار چاه فاقد پروانه قدیمی در استان داریم که طبق قانون باید تعیین تکلیف شوند و جزو چاه‌های غیرمجاز محسوب نمی‌شوند.

احداث سد زرام‌رود از مشکلات آبی کشاورزان می‌کاهد

علی بابایی‌کارنامی نماینده مردم ساری و میاندورود نیز در گفت‌وگو با خبرنگار بلاغ در خصوص گلایه کشاورزان ساری و میاندورود از افزایش نرخ آب‌ها، اظهار کرد:  ما طی سال جاری ضمن تاکید به آب منطقه‌ای در تامین آب اراضی شالیزاری پایین دست شهید رجایی، برای سد زارم رود در راستای تامین آب اراضی کشاورزی، اعتبار 180 میلیاردی از ردیف ملی اعتبار گرفتیم که با اتمام این پروژه بخش قابل توجهی از این دغدغه کشاورزان این منطقه، مرتفع خواهد شد.

وی افزود: در حال حاضر جهاد کشاورزی، فرهنگ کشت زراعی را متناسب با آب دهی، اتخاذ تصمیم نمی‌کند که باید این شاخصه در دستور کار قرار گیرد.

نماینده مردم ساری و میاندورود در مجلس، خاطرنشان کرد: ترمیم و تجهیز آب‌بندان‌های ساری و میاندورود از دیگر اقدامات انجام گرفته است که امسال تقریبا به نسبت سال قبل، با تامین اعتبار و توسعه و لایروبی 9 آب‌بندان، 5 تا 6 میلیون متر مکعب به ظرفیت آب‌بندان‌های ما افزوده شده است.

توسعه آب‌بندان‌ها در دستور کار قرار دارد

بابایی‌کارنامی ادامه داد: در سال آینده بنا داریم تا توسعه آب‌بندان‌ها در این منطقه را به دو برابر امسال برسانیم و در تلاشیم تا طرح توسعه در تمامی آب‌بندان‌های انی دو شهرستان به اتمام برسد.

وی عنوان کرد: ما از وزارت جهاد و نیرو، لیست کشاورزانی که باید آب‌بها پرداخت کنند را تقاضا کردیم و منتظر پاسخ هستیم؛ البته مطابق قانون، آب باید برای کشاورزانی که به صورت سنتی کشاورزی می‌کنند، رایگان باشد که متاسفانه بانک اطلاعاتی از این لیست را تاکنون از جهاد کشاورزی دریافت نکردیم.

بابایی‌کارنامی اعلام کرد: باید جلسه‌ای را با وزارت نیرو، ترتیب دهیم و قطعا موضوع افزایش نرخ آب‌بها را پیگیری خواهیم کرد تا حمایت از کشاورزان در عمل، اتفاق بیفتد.

سالی که به تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین از سوی مقام معظم رهبری در امتداد شعارهای اقتصادی سال گذشته نام‌گذاری شده می‌طلبد دولت نگاه ژرفی به موضوع کشاورزی و حمایت از تولید داشته باشد و رنج برنج را بر شالی‌کاران شمالی مضاعف نکند.

انتهای پیام/