اجرای طرح جایگزین تنفس جنگل‌ها از فروردین ۱۴۰۱/ ۶ میلیون هکتار جنگل طی ۶ دهه اخیر از دست رفت!

رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور،با اشاره به اینکه در یک میلیون و ۱۰۰هزار هکتار از جنگل‌های هیرکانی بهره برداری چوبی متوقف شده است، گفت:از اول فروردین ماه سال ۱۴۰۱ طرح جایگزین تنفس جنگل‌ها اجرایی خواهد شد.

به گزارش تیتر شمال؛ جنگل های رویشگاهی طبیعی مفیدی هستند که بر اساس تعریف سازمان ملل، جنگل ها بیش از ۳۳ نوع خدمت غیر قابل معامله ارائه می دهند،  منظور از خدمات غیر قابل معامله خدماتی است که به راحتی نمی شود در نظام اقتصادی حاکم بر جهان برای آن ارزش پولی قائل شد.

یکی از مهمترین خدماتی که جنگل ها به اکوسیستم ها ارائه می کنند، تولید اکسیژن است، خدمت بعدی ترسیب کربن، تعدیل اقلیمی و افزایش ظرفیت گرمایی زمین است که سبب می شود تا تفاوت دمای شب و روز کاهش یابد که به این ترتیب نیاز اقلام زراعی به آب کاهش می یابد،  جنگل ها مهمترین ذخیره آب در کوهستان ها و رویشگاه هایی هستند که در آنجا مستقر هستند و سبب می شوند تا چیزی که به آن می گوییم فرسایش پاشمانی، (برخورد مستقیم ذرات باران به سطح خاک) که موجب فرسایش خاک می شود را مهار کند و نرخ فرسایش خاک را کاهش دهد.

جنگل مهمترین عامل برای آشیانه سازی و تنوع زیستی است که از مهمترین منابع تامین غذا برای حیات وحش و تداوم کیفیت تنوع زیستی محسوب می شوند،  در عین حال میوه های درختان جنگلی و چوب درختان جنگلی همیشه در اقتصادی که انسان ها به آن نیازمندند مفید بوده است.

به اعتقاد کارشناسان جنگل ها توان بالایی در ذخیره آب دارند به طوری که عملکرد سالانه ذخیره آب جنگل های پراکنده ۳۰۰ متر مکعب و جنگل های متراکم و کیفی ۲۵۰۰ مترمکعب در هر هکتار است، بنابراین اگر متوسط ذخایر آب جنگل ها را ۱۵۰۰ مترمکعب محاسبه کنیم، نشان می دهد که جنگل های شمال کشور قادرند سالانه ۳ میلیارد و ۶۰۰میلیون مترمکعب آب ذخیره کنند.

طرح «تنفس جنگل‌های شمال کشور» یکی از بزرگترین طرح‌های حفاظتی از جنگل‌هایی است که بیش از حد ظرفیت، مورد بهره‌برداری قرار می‌گرفتند.

این طرح که از سال ۹۶ ارائه شد به هیچ عنوان اجازه بهره‌برداری و قطع درختان جنگلی را نمی‌دهد.

بر اساس مصوبه سال ۹۲ هیات وزیران و بند ۳ ماده ۳۸ قانون ششم برنامه توسعه سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری مکلف شد که  وحدت رویه ایجاد و سند راهبردی سالیانه برای هر حوضه آبخیز تعریف طرح جایگزین جنگلداری منطقه هیرکانی را تهیه کند و برای سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ به اجرا در بیاورد و در این طرح جنگل باید به گونه‌ای مدیریت شود که چرخه طبیعی خود را حفظ کند و پایداری اکوسیستم تضمین شود. ۱۴ مرداد سال ۱۳۹۸جلیل آقایی- رئیس سابق سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری- گفته بود: تا پایان سال طرح جایگزین طرح تنفس ارائه خواهد شد که در این طرح نیز هیچ‌گونه بهره‌برداری چوبی از جنگل‌ نخواهیم داشت. با این وجود اجرای این طرح بارها به تاخیر افتاد و حالا قرار است از اول فروردین ماه سال آینده اجرا شود.

اسحاق عطایی مدیرکل منابع طبیعی مازندران- ساری نیز با اشاره به تهیه طرح جایگزین تنفس جنگل گفت: ۵۰ طرح فنی جایگزین در جنگل های استان تدوین و تهیه شده است.

وی با اشاره به اجرای طرح تنفس جنگل، تهیه و اجرای طرح های جایگزین جنگلداری را امری ضروری دانست و گفت: قرار بود طی سه سال این طرح جایگزین تهیه شود که به دلیل کمبود اعتبارات و درنظر گرفتن نظرات کارشناسی به تعویق افتاد.

وی با تاکید براینکه تکلیف جنگل ها باید زودتر روشن شود، گفت: مقرر شد تا تهیه طرح جایگزین و تدوین کتابچه، حفاظت از عرصه ها توسط مجریان مطرح شد و تاکنون فرایند آگهی مناقصه برای طرح های جنگلداری صورت گرفته است.

عطایی یادآور شد: در حال حاضر حفاظت از جنگل ها توسط مجریان در دست اقدام است و خوشبختانه طرح جایگزین طرح تنفس جنگل به تصویب شورای عالی جنگل رسیده است و اجرای آن نیازمند اعتباراتی است.

مدیرکل منابع طبیعی مازندران – ساری تصریح کرد: ۵۰ طرح فنی جایگزین تنفس جنگل تهیه و آماده شده است و به محض مشخص شدن اعتبارات، طرح هایی نظیر مرمت، اقدامات پرورشی و غیره، بهره برداری از درختان ریشه کن و افتاده تجمعی اجرا می شود.

وی درباره پارک های جنگلی استان گفت: عرصه هایی که قابلیت احداث پارک جنگلی دارند شناسایی شد و در استان ۴۵ پارک جنگلی وجود دارد که دارای کتابچه طرح هستند و براساس توان و ظرفیت این پارک ها واگذار می شود.

مسعود منصور رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور  درباره آخرین وضعیت اجرای طرح تنفس جنگل‌ها گفت: از سال گذشته و ورود به حوزه ریاست این سازمان در حال پیگیری مسئله طرح جایگزین تنفس جنگل‌ها بوده‌ایم اما در این زمینه نیاز بود تا از مدیریت طرح پایدار منطقه هیرکانی بازدید کنیم و مطالعات نیمه تفصیلی به اتمام برسد که خوشبختانه این مورد با موفقیت سپری شد. مورد دیگر سرعت یافتن مطالعات تفصیلی اجرایی بود که در این مدت به پیشرفت فیزیکی ۵۰ درصدی رسیده است.

وی ادامه داد: مورد سوم تدوین طرحی بود تا فعالیت‌های اجتناب ناپذیر در جنگل‌ها به عنوان طرح جایگزین تنفس جنگل‌ها انجام شود و در کنار این مسئله بهره برداری از جنگل‌ها نیز متوقف شود که در این راستا امسال پس از تدوین شرح خدمات و ارائه آن به دانشگاهیان و ادارات کل اجرایی، شرح خدمات نهایی به استان‌ها ابلاغ و قرار شد که بهره برداری در یک میلیون و ۱۰۰هزار هکتار جنگل های هیرکانی که قبلا تحت بهره برداری چوبی بود، متوقف شود.

منصور با تاکید بر اینکه بهره برداری چوبی از جنگل‌های هیرکانی متوقف شده است، گفت: قرار بود که در کنار اجتناب از بهره برداری چوبی،عملیات اجتناب ناپذیر را نیز اجرا کنیم که بسیار در این زمینه تلاش شد ودر یک میلیون و ۱۰۰هزار هکتار از جنگل‌ها بر اساس شرح خدمات طرح فنی و حفاظتی در کمیته فنی اداره کل تصویب شد و از اول فروردین ماه سال آینده قراردادهای حفاظتی صرفا یک قرارداد نیستند و عملیات اجتناب ناپذیر اجرایی خواهند شد و به موازات طرح جایگزین،مدیریت پایدارمناطق هیرکانی نیز انجام خواهد شد.

بر اساس آمار سازمان جنگل‌ها مراتع و آبخیزداری در ۱۵ سال گذشته روزانه حدود ۶۰۰ هکتار از جنگل‌ها و مراتع خود را از دست داده‌ایم که از این میزان حدود ۲۷۷ هکتار فقط جنگل بوده است، یعنی در ۱۵ سال اخیر یک میلیون و ۵۰۰ هزار هکتار از جنگل ها و یک میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار مرتع از بین رفت.

در دهه ۱۳۳۰ مجموع رویشگاه های جنگلی ما در هیرکانی ۳.۵ میلیون هکتار اعلام شده بود و آن زمان در مجموع ۱۸ میلیون هکتار جنگل داشتیم، اما امروز جنگل های هیرکانی به ۱.۶ دهم میلیون هکتار کاهش یافته یعنی بیش از نیمی از این جنگل ها را از دست دادیم و در مجموع اکنون فقط ۱۲ میلیون هکتار جنگل داریم، یعنی ۶ میلیون هکتار جنگل را در طول ۶ دهه اخیر از دست دادیم.

مازندران با ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار مساحت حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار عرصه جنگلی دارد که در دو حوزه اداره کل منابع طبیعی مازندران ( منطقه ساری) و غرب مازندران ( نوشهر) اداره می شود.

• منبع: بلاغ

  انتهای پیام/