تنش‌های آبی مازندران تا 5 سال آینده ادامه دارد/کشاورزی دانش بنیان علاج بحران کم آبی

به گزارش تیتر شمال؛  این روزها  تیترهای تلخ و گزنده‌ای نظیر «تنش آبی»، «کاهش شدید آب»، «خشکسالی»، «کم شدن آب سد شهید رجائی» به نقل محافل و سر تیتر رسانه‌های مازندران مبدل شده است؛ چه کسی باورش می‌شود که استان همیشه سبز و بارانی مازندران، این روزها اراضی شالیزاری‌اش با تنش جدی آب مواجه شوند و شالیکاران باید به جای برنج، اقدام به کشت جایگزین کنند.

نگرانی شالیکاران مازندرانی بالا گرفته است و جدا از به خطر افتادن معیشت یکساله بسیاری از کشاورزان، مصرف کنندگان برنج نیز نگران افزایش قیمت برنج در پی کاهش سطح کشت برنج در سال جاری هستند.

قطعا برای حل این موضوع باید دنبال راه حل‌های اساسی بود و صرفاً بازدیدهای میدانی، تشکیل جلسه و ابراز تأسف کردن، کارساز نیست؛ مسئولان خوب می‌دانند که مازندران استانی کشاورزی است و بخش اعظمی از اقتصاد، اشتغال و تولید این استان وابسته به صنعت کشاورزی بوده و لذا، به همان میزان نیز بهره برداران آن با مشکلات بیشتری مواجه هستند.

کاهش 28 درصدی باران و 55 درصدی آورد رودخانه‌های مازندران
حیدر داودیان مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار بلاغ در خصوص آخرین وضعیت تنش‌های آبی در آستانه فصل زراعی جدید، با این مقدمه که امسال به لحاظ ذخایر آبی در پشت سدها، سال خوبی برای کشاورزی استان نیست؛ اظهار کرد:  میزان بارندگی استان به نسبت مدت مشابه سنوات گذشته حدود 28 درصد کاهش داشته است؛ بنحوی که ما در سالیان گذشته تا چنین روزهایی نزدیک به 440 میلی‌متر بارندگی داشتیم اما امسال این رقم 320 میلی متر رسیده است.

وی افزود: از سویی دیگر، آورد رودخانه‌های ما نیز نسبت به سنوات گذشته نزدیک به 55 درصد کاهش داشته است و نمونه بارز این کاهش را می‌توان به وضوح در سد شهید رجایی ساری مشاهده کرد.

آب کافی برای فصل زراعی نداریم
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران، خاطرنشان کرد: در حالیکه سد شهید رجائی ساری در مدت مشابه سال قبل، بیش از 162 میلیون متر مکعب آب در خود ذخیره داشت امسال حدود 40 درصد آن آب دارد.

این مسئول ادامه داد: سد آیت الله صالحی مازندرانی نیز علیرغم ظرفیت 140 میلیونمتر مکعبی تنها 88 میلیون متر مکعب آب در خود ذخیره دارد.

داودیان بیان کرد: تمامی این عوامل در کنار کاهش چشمگیر آورده‌های رودخانه‌های ما موجب شده است که علاوه بر اینکه نسبت به سالیان قبل دچار عقب ماندگی هستیم، بارندگی و آورده‌های مناسبی هم برای جبران آن نداریم.

وی عنوان کرد: با توجه به وضعیت موجود سد شهید رجایی دیگر نمی‌توانیم عملا امیدی به این سد داشته باشیم که بتوانیم آب کشاورزی مورد نیاز امسال کشاورزان پایین دست این سد را تامین کنیم.

آب ذخیره شده فعلی صرفا جهت تامین آب شرب ساری است
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران، گفت: این میزان آبی که در حال حاضر در پشت این سد ذخیره شده است صرفا جهت آب شرب شهرستان ساری است و اگر بخواهیم دریچه‌های  سد را برای فصل زراعی جدید باز کنیم، قطعا دچار چالش جدی در تامین آب شرب خواهیم شد.

این مسئول، اعلام کرد: در خصوص سد شهید رجائی تنها کاری که می‌شود کرد آن است که این آوردی که الآن به این سد سرازیر می‌شود را با یک مدیریت درست هر چند میزان کمی است، به همین مقدار به کشاورزان بدهد و اینکه تصور شود از آب ذخیره این سد، رهاسازی صورت گیرد ممکن نیست و صرفا جهت تامین آب شرب قابل استفاده است.

تنش جدی آبی در دو حوزه تجن و هراز
داودیان، تاکید کرد: ما در دو حوزه تجن و هراز به شدت دچار مشکل هستیم که 6 شهرستان ساری، میاندورود، جویبار، فریدونکنار، بابلسر و محمودآباد با تنش‌های آبی مواجه خواهند شد.

وی افزود: توصیه ما همانگونه که در ماه‌های قبل نیز اطلاع رسانی شد، کشت جایگزین نظیر دانه‌های روغنی است و اگر هم کشاورزان اصرار به کشت شالی دارند نباید از ارقام پر آب بر استفاده کنند و از ارقامی استفاده کنند که در مدت زمان کمتری به عمل می‌آیند.

پرداخت خسارت مابه التفاوت از شدت خسارت می‌کاهد
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران، مطرح کرد: راهکار فعلی کشت جایگزین در شهرستان‌های پر تنش و نیز حمایت دولت از این کشاورزان است؛ یعنی همانگونه که یکسری خدمات در حوزه کشاورزی می‌دهد، یکسری خسارت نیز به کشاورزان در قابل مابه التفاوت دانه‌های روغنی با برنج پرداخت شود.

این مسئول، در خصوص برخی اظهارات نسبت به بی برنامگی آب منطقه‌ای در شرایط بحرانی قابل پیش بینی و نیز پرداخت خسارت به شالیکاران، گفت: اینکه تصور شود که آب منطقه‌ای باید به کشاورزان خسارت پرداخت کند باید بگوییم که این مسئله اصلا به آب منطقه‌ای ارتباطی ندارد و از سویی دیگر باید بگوییم که ما وظیفه تولید آب نداریم و خدادادی است؛ اما اگر ایراد به مهار آب‌های سطحی است ما این مسئله را می‌پذیریم.

ایراد مهار آب‌های سطحی به شرکت آب منطقه‌ای وارد است
داودیان، تشریح کرد: اینکه گفته شود چرا سدهای بیشتری احداث نشد، مهار آب‌های سطحی از سوی آب منطقه‌ای به حد ایده‌آلی نرسید و موضوعاتی از این دست، قابل پذیرش است و این ایراد به شرکت آب منطقه‌ای وارد است و البته که شرکت آب منطقه‌ای نیز برای تمامی این موضوعات، دلایل خاص خودش را دارد.

وی افزود: در راستای مهار آب‌های سطحی، مطالعات بر روی سد زارم رود انجام شد مجوز هم گرفته شد حتی پیمانکار پروژه نیز انتخاب شد اما سر اخذ مجوز جهت آغاز کار، برخی از دستگاه‌ها نظیر منابع طبیعی و تشکل‌ها با مخالفت خود، مانع از اجرای پروژه شده‌اند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران، گفت: یا نمونه دیگر اینکه 20 سال از عمر مطالعاتی سد کسلیان می‌گذرد و هنوز موفق به اخذ مجوز محیط زیست نشده‌ایم و نمونه‌های از این دست در مازندران، کم نیست که در نهایت، دست ما را در مهار آب‌های سطحی، می‌بندد.

تنش‌های آبی تا 5 سال آینده وجود دارد
این مسئول، اظهار کرد: امسال تنها سال تنش آبی کشاورزی ما نیست و زین پس نیز این بحران را حداقل تا 5 سال آینده خواهیم داشت و باید این مسئله را بپذیریم.

داودیان، افزود: از مهرماه سال گذشته جلسات متعددی در خصوص بحران کم آبی برگزار شد و اطلاع رسانی کامل نیز هم به فرمانداران و هم شالیکاران صورت گرفت و تنها کاری که می‌شود در این شرایط انجام داد تنها اطلاع رسانی و نهایتا پرداخت خسارت به شالیکاران است.

وی عنوان کرد: البته برخی از اقدامات کوتاه مدت و سطحی نظیر تجهیز چاه‌های عمومی در مناطقی که کسری مخزن ندراند نیز می‌تواند قدری از آسیب‌ها و خسارت‌ها را کاهش دهد و در عمل نمی‌شود با حفر چاه‌های جدید بدنیال تامین آب بود چرا که اگر این موضوع کارشناسی شده نباشد خسارت‌های جبران پذیری را به سفره‌های آب زیرزمینی ما وارد خواهد کرد که فرونشست زمین را بدنبال خواهد داشت.

میزان واقعی مهار آب‌های سطحی در مازندران 17 درصد است
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران، اعلام کرد:  تجهیز برخی از این چاه‌ها تنها یک مسکن است و درمان و علاج کار نیست؛ البته ما باروری ابرها را نیز در حال پیگیری از وزارت نیرو هستیم و در دست اقدام ما قرار دارد و کار دیگری از دید ما قابل اجرا نیست.

این مسئول در پاسخ به این سوال که میزان واقعی مهار آب‌های سطحی در مازندران چه میزانی است؛ گفت: میزان واقعی مهار آب‌های سطحی حال حاضر در مازندران، 17 درصد است که 10 درصد آن مربوط به سدهای ما است و مابقی به برخی از آب‌بندان‌های ما باز می‌گردد که حدود 400 میلیون مترمکعب اب را در خود ذخیره می‌کنند.

داودیان، ادامه داد: مهار آب‌های سطحی ما در آب بندان‌های استان حدود 62 درصد و در سدهای ما حدود 50 درصد است که اگر مدیریت صحیحی در مهار آب‌های سطحی صورت گیرد، نهایتا به 17 درصد خواهد رسید.

وی گفت: ما در استان حدود 405 میلیارد متر مکعب آب‌های سطحی داریم که از این میزان، 17 درصد آن قابل مدیریت است که می‌توانیم آن را ذخیره کنیم و سپس از ان استفاده کنیم.

کشاورزی دانش بنیان علاج بحران کم آبی
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران، در پاسخ به این سوال که استفاده از شرکت‌های دانش بنیان و کشاورزی دانش بنیان تا چه حد می‌تواند در خروج مازندران از بحران کم آبی اثربخش باشد؛ اعلام کرد: قطعا ورود شرکت‌های دانش بنیان و استفاده از کشاورزی دانش بنیان  بسیار در مدیریت بحران کم آبی در مازندران موثر خواهد بود؛ چرا که شرکت‌های دانش بنیان می‌توانند نوع و روش کشاورزی حال حاضر استان را که به شدت سنتی و پر آب بر است را تغییر دهند و متاسفانه شیوه کشاورزی صد سال گذشته همچنان در اراضی کشاورزی ما مورد استفاده قرار می‌گیرد.

لزوم ورود جدی دستگاه‌ها برای دانش بنیان کردن کشاورزی
این مسئول گفت: ما می‌توانیم با بهره‌گیری از روش‌های نوین کشاورزی و کشاورزی داشن بنیان، شیوه کشاورزی سنتی خود را با وارد کردن تکنولوژی‌های روز دنیا به سمت مدرن هدایت کنیم و نمونه آن نیز در استان به ندرت توسط بخش خصوصی انجام شده است که موفق هم بوده است.

داودیان، متذکر شد: باید دستگاه‌های متولی امر با جدیت به این مسئله ورود کنند و با دعوت و بکارگیری شرکت‌های دانش بنیان حوزه کشاورزی انقلابی را هم در مدیریت مصرف آب و هم در شیوه و نوع کشت کشاورزی، رقم بزنند؛ امری که قطعا علاج کار شرایط بحرانی پیش روی حوزه کشاورزی استان خواهد بود.

وی یادآور شد: شرکت‌های دانش بنیان باید به حوزه مدیریت مصرف منابع آبی در بخش کشاورزی ورود کرده و شیوه‌های آبیاری سنتی را اصلاح و روش های نوین را طراحی کنند.

منبع: بلاغ مازندران

انتهای پیام/