«تک زنی» تیغی بر شاهرگ هیرکانی

به گزارش پایگاه خبری تیترشمال؛ تک زنی و زخمی کردن تعدادی از درختان راش در ارتفاعات جنگلهای گلیران بابل خنجر تازه ای از سوی سوداگران چوب محسوب می شود که به قلب و شاهرگ حیاتی بابل فرو کردند و این اقدام موجی از نگرانی را در بین دوستداران این میراث کهن ایجاد کرد.

تک زنی روشی ناجوانمردانه از سوی سارقان چوب های جنگلی است که این سوداگران با پیاده روی در قلب جنگلها درختانی که مورد نیاز آنها است را انتخاب و با پوست کندن آن درخت را خشک کرده و بعد از سلاخی به مناطق پایین دست حمل می کنند.

جنگل‌های گلیران مازندران که در ارتفاع ۲ هزار متری از سطح دریا واقع شد چنان در تداوم حیات این شهرستان اهمیت دارد که در صورت استمرار این دست درازی ها زندگی برای مردم این خطه از شمال با چالش های جدی مواجه خواهد شد.

منطقه جنگلی گلیران بابل که در ۷۰ کیلومتری جنوب این شهرستان در بخش بندپی شرقی واقع شد در حال حاضر انبوه ترین جنگلهای هیرکانی بابل در این خطه از شمال کشور محسوب می شود.

در این منطقه معدن زغال سنگی حدود نیم قرن پیش جانمایی شد که این امر زمینه جاده سازی های در قلب این جنگل برای توسعه و بهره برداری بیشتر از زغال سنگ را فراهم کرد.

دوستداران و کارشناسان محیط زیست در اوایل پاییز سال جاری زمانی که جاده های گلیران در معرض جاده سازی ها و آسفالت قرار داشت با تشکیل کارزار (سکوی مستقل جمع آوری امضاء) خواستار حفظ جنگلهای گلیران به عنوان شاهرگ حیاتی بابل شدند چراکه به‌ بهانه آسفالت و گازرسانی در مناطق بالادست بندپی شرقی این جنگلهای انبوه در معرض تخریب قرار دارند.

در حال حاضر بعد از گذشت چند ماه از هشدارهای کارشناسان رد پای سوداگران چون در منطقه گلیران پیدا شد که با ناجوانمردی پوست درختان را کنده و آنها را در مسیر خشکاندن می کشانند.

قدمت جنگل های هیرکانی به طور دقیق مشخص نیست، اما بر اساس آخرین نظرات کارشناسان قدمت جنگل‌های هیرکانی بیش از ۴۰ میلیون سال برآورد شده و بازمانده دوره سوم زمین شناسی هستند. از همین جهت به فسیل‌های زنده شهرت دارند و در حوزه باستان شناسی و گیاه شناسی یک موزه طبیعی به شمار می روند.

در دنیایی که تاکنون هزاران گونه گیاهی و جانوری منقرض شده اند، مجموعه ای کهن با قدمتی این چنینی نه تنها یادگاری با ارزش از دل تاریخ است، بلکه منبع عظیمی از گونه های منحصر به فرد زنده است که باید حفظ شود.

اما اهمیت جنگل های هیرکانی تنها از بعد قدمت آن نیست، چرا که این جنگل‌ها علاوه بر تامین اکسیژن، در ذخیره مقادیر بسیار زیاد آب، حفاظت از بافت خاک و جلوگیری از جاری شدن سیل نقش بسیار مهمی دارند.

همچنین از بعد توسعه گردشگری و ایجاد درآمد برای ساکنین نواحی شمالی کشور نیز جنگل های هیرکانی بسیار موثر بوده اند. به طوری که نوار شمالی کشور از محبوب ترین سایت‌های گردشگری ایران به شمار می رود و ورود گردشگر به این خطه موجب درآمد پایدار از راه گردشگری برای اهالی سرزمین های شمالی کشورمان شده است.

مجازات سنگین شود

در این پیوند رییس کل دادگستری مازندران به موضوع قاچاق چوب ورود کرده و اظهار کرد: قاچاق چوب در استان همچنان رو به افزایش است.

عباس پوریانی گفت: مهمترین دلیل افزایش قاچاق چوب در این خطه از شمال آن است که مجازات پرونده افراد متخلف که بیشتر در تعزیرات تشکیل می‌شود، بازدارنده و اثر بخش نیست.

وی گفت: به همین دلیل به صورت ویژه نامه‌ای برای بازنگری قانون مجازات ها به رییس قوه قضاییه ارسال شد و واحد حقوقی و پارلمانی این قوه پیگیر این موضوع با مجلس شورای اسلامی شدند.

رییس کل دادگستری مازندران افزود: عقب ماندگی استان در حفظ و حراست از عرصه های طبیعی و بهره‌برداری از ظرفیت های اقتصادی کشاورزی و گردشگری بسیار بالا است.

پوریانی تجاوز و تصرف به عرصه های طبیعی و ملی در مازندران را اسفبار توصیف کرد و گفت: کمبود نیرو در منابع طبیعی بهانه ای برای حفاظت از عرصه های طبیعی بوده است، تاکید می کنم احساس مسوولیت دستگاه های اجرایی در پیشگیری و حراست از عرصه های طبیعی کم است.

وی با اظهار این که دادستان های مازندران در همه شهرستان های استان نیز نسبت به این مقولات با حساسیت های ویژه دنبال و ورود پیدا می کنند، اضافه کرد: امروز برخورد ها با متخلفان و متجاوزان به عرصه های طبیعی و کشاورزی استان شدید تر شده است.

افزایش قاچاق چوب

رئیس کل دادگستری مازندران به افزایش قاچاق چوب در مازندران اشاره کرد و گفت: مجازات برای قاچاقچیان چوب در شمال بازدارنده نیست و باید مجازات سختگیرانه تری را همانند قاچاق کالا و ارز اعمال شود.

وی تصریح کرد: همسو با رویکرد اهمیت حراست از منابع طبیعی مازندران نامه ای به رییس قوه قضاییه برای بازنگری مجازات قاچاق چوب ارسال شده است که طبق آخرین پیگیری واحد حقوقی و پارلمانی قوه قضاییه این موضوع را با مجلس دنبال می کند.

جنگل های هیرکانی در زبان رایج و عامیانه مردم ایران جنگل های شمال نامیده می شود و این جنگل ها متراکم ترین ناحیه جنگلی ایران را تشکیل می دهند. این جنگل ها که در جنوب دریای خزر قرار گرفته اند بین کشورهای ایران و آذربایجان مشترک هستند. جنگل های هیرکانی از سال های بسیار دور به جا مانده اند و حتی برخی عمر آنها را با دایناسورها (دوره سوم زمین شناسی) برابر می دانند.

البته این جنگل ها را به دلیل قرار گیری در مجاورت دریای خزر، به نام کاسپینی – هیرکانی (Caspian Hyrcanian mixed forests) نیز می شناسند.

ارتفاع رویش درختان هیرکانی از سطح دریا آغاز می شود و تا ۲ هزار و ۸۰۰ متری ادامه می یابد. این پوشش گیاهی زمانی ۵۵ هزار کیلومتر مربع مساحت داشت که تاکنون ۵۱ درصد آن منقرض شده و تنها از ۱۰ درصد آن حفاظت صورت می گیرد.

همچنین در زمان حاضر جنگل های هیرکانی از غنی ترین اکوسیستم های جهان محسوب می شوند به طوری که بیش از ۲۹۶ گونه پرنده و در حدود ۶۰۰ گونه پستاندار، ۶۷ گونه ماهی، ۲۹ گونه خزنده و ۱۵۰ گونه درختی و بوته ای بومی (اندمیک) مانند درختان انجیلی و شمشاد در این جنگل ها زندگی می کنند.

از گونه های پرندگان ساکن در اکوسیستم جنگلهای هیرکانی می توان به گنجشک سانان، سار، دارکوب، اردک نوک پهن، قرقاول خزری، کبک، بلدرچین، کبوتر جنگلی، شاهین، قوش، دال، قرقی، اردک خاکستری، عقاب و جغد اشاره کرد و از گونه های پستانداران ساکن در این زیست بوم می توان مرال، شوکا، گرگ، گراز، خرس قهوه ای، روباه سر دو سیاه، شغال، سمور، تشی، خارپشت، موش جنگلی، خرگوش، گربه وحشی، گورکن و اسبچه خزر را نام برد.

درختان این جنگل ها از نوع مختلط پهن برگ حاشیه جنوب دریای خزر است که با آب و هوای نیمه مدیترانه ای و مرطوب سازگارند. جنگل های هیرکانی بر اساس ارتفاعی که در آن هستند (سطح دریا، کوهپایه های کم ارتفاع، کوهپایه های بلند، نقاط خیلی مرتفع) غالباً پوشش گیاهی متفاوتی دارند. از معروف ترین درختان این جنگل ها می توان راش، بلوط، توسکا، نارون، زبان گنجشک و شمشاد را نام برد.

به طور کلی از نظر علمی در عرض های جغرافیایی بیش از ۴۰ درجه جنگل، شرایط برای رشد درختان راش وجود ندارد، اما در جنگل های هیرکانی ایران که به طور متوسط در عرض ۳۸ درجه قرار گرفته اند، توده های فشرده درخت راش به صورت انبوه رشد کرده اند که از این نظر منحصر به فرد هستند.

منبع: خبرگزاری ایرنا

انتهای خبر/