زخم برداشت شن و ماسه بر پیکر رودخانه‌های مازندران/ رودخانه کلارود؛ قربانی جدید برداشت‌ها

رودخانه کلارود بندپی غربی بابل محل مناقشه محیط زیست، اهالی روستا و آب‌منطقه‌ای برای برداشت شن و ماسه است، هر چند آب منطقه‌ای این مسئله را لایروبی می‌داند اما دهیار روستا به نمایندگی از اهالی و معاون محیط زیست مازندران این مسئله را رد می‌کند و می‌گوید؛ برای موضوع برداشت از بستر رودخانه کلارود در مراجع قضایی پرونده تشکیل شده و در حال بررسی است.

به گزارش تیتر شمال؛ برداشت بی‌رویه و غیرمجاز شن و ماسه از بستر رودخانه‌ها زخم عمیقی بر پیکر رودخانه‌ها وارده کرده است، به نوعی دخل و تصرف محسوب شده و آثار زیان‌باری به همراه دارد.

برداشت‌های غیرمجاز و بی‌رویه موجب آسیب به محیط زیست می‌شود و باید بدانیم در صورت تداوم این روند مشکلات ناشی از آن روزی گریبانگیر ما می‌شود.

این برداشت‌ها از سال‌های گذشته  وجود داشته و تاکنون نیز ادامه دارد و باعث شده برخی از رودخانه‌های شهرستان با افت بستر مواجه شوند که خطرات زیادی را به همراه خواهد داشت.

این بار سریال برداشت‌ها به رودخانه کلارود در روستای دیوا شهرستان بندپی غربی بابل رسیده که با وجود معارض و تجربه برداشت‌ها در مناطق پایین‌دست این رودخانه، پیگیری‌ها برای انجام برداشت در بستر این رودخانه در دستور کار قرار دارد که لازم است تا دیر نشده در این زمینه تمهیدات جدی اندیشیده شود.

براساس گفته محققان مطلع در این زمینه، برداشت از منابع رسوبی رودخانه‌ها در ناحیه نزدیک به سرچشمه موجب افزایش میزان فرسایش دیواره‌های جانبی رود و بستر آن می‌شود.

*اثراث زیان‌بار برداشت‌ها بر پیکر رودخانه کلارود

متاسفانه برداشت منابع گراول از کانال رودخانه کلارود شرایط را برای افزایش دبی آب رود در مواقع سیلابی رقم خواهد زد و تحت تاثیر بارش باران، نیروی ثقل دیواره‌های کناری رودخانه که از مواد سست ماسه‌ای و لوم تشکیل شده است، ریزش می‌کند و در اثر آن اراضی کشاورزی از بین می‌رود و درختان حاشیه رود که نقش حفاظتی دارند، ریشه‌کن شده و شرایط آسیب‌پذیری فرسایشی کانال و بستر رود را افزایش می‌دهند.

رودخانه با ساختار مورفولوژی گیسویی شکل، در این نوع لندفرم‌های رودخانه‌ای انباشت مواد گراولی قلوه سنگی در ابعاد مختلف و در ناحیه بستر و کناره‌ای به‌عنوان موانع طبیعی برای مقابله با جریان‌های تند رود در مواقع سیلابی محسوب می‌شوند؛ بنابراین برداشت بی‌رویه و غیراصولی آنها موجب تغییر رژیم هیدرولیکی و رسوبی رودخانه خواهد شد و در مواقع سیلابی خسارات عمده‌ای را به همراه خواهد داشت.

*تجربه تلخ  برداشت‌ها به اسم لایروبی در پایین دست رودخانه کلارود

حمید باباییان دهیار روستای دیوای بندپی غربی بابل در این‌باره در گفت‌وگو با فارس، اظهار کرد: در پایین دست رودخانه که سال‌های قبل با مجوز امور آب شهرستان بابل و آب منطقه‌ای استان مازندران به اسم لایروبی برداشت صورت گرفت که این مسئله موجب نابودی منطقه شده است.

وی افزود: ناحیه جنوبی این رودخانه فعلا دست نخورده است و بنا دارند برداشت انجام شود.

دهیار روستای دیوای بندپی غربی بابل بیان کرد: در بخش پایینی پل روستای دیوا و کلارود که چند سال پیش مخلوط و سنگ‌های بستر آن با شدت برداشت شد که در آن آثار تخریب حاشیه رودخانه به خوبی نمایان است.

باباییان تصریح کرد: ترانشه حدود هشت متری که براثر شدت برداشت ایجاد شد و موجب شد بخشی از زمین زراعی روستاییان از بین برود و برای تثبیت آن مقرر شد با کلاف گابیون‌بندی کنند اما با بارشی اندک دیواره کلاغی نیز فرو ریخت.

وی یادآور شد: بخش‌های دیگری از تخریب را به‌دلیل شدت برداشت بستر رودخانه در چند سال پیش شاهد بودیم.

دهیار روستای دیوای بندپی غربی بابل  تصریح کرد: بهار امسال بود که خبردار شدیم پیمانکاری  مجوز برداشت رودخانه را گرفته و با توجه به تجربه تلخ برداشت از بستر رودخانه در ناحیه شمالی، مخالف این کار هستیم.

*محیط زیست ورود پیدا کردند

روح‌الله اسماعیلی معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران درباره برداشت از  رودخانه کلارود روستای دیوا بندپی غربی بابل در گفت‌وگو با فارس، اظهار کرد: بحث نظارت بر هرگونه دخل و تصرف جز وظایف محیط زیست است و در این زمینه قانون و مصوبه وجود دارد.

وی با بیان اینکه درست است آورده‌‌های رودخانه‌ای تهدید محسوب می‌شوند که منوط به ساماندهی رودخانه‌ها است، افزود: براساس مصوبه سال ۹۸ برداشت ماده معدنی از رودخانه‌ها ممنوع است مگر با مجوز و تایید شرکت آب منطقه‌ای و کارگروه مدیریت بحران.

معاون محیط زیست مازندران با تاکید بر اینکه هرگونه برداشت و دخل و تصرف در بستر رودخانه چرخه حیات آبزیان را با اختلال مواجه می‌کند، خاطرنشان کرد: در این زمینه همکاران محیط زیست ورود پیدا کردند.

اسماعیلی بیان کرد: برای موضوع برداشت از بستر رودخانه کلارود در مراجع قضایی پرونده تشکیل شده و در حال بررسی است.

*هنوز اقدامی در زمینه ساماندهی رودخانه صورت نگرفت/انجام ساماندهی ضروری است

حامد عبداللهی مدیر مهندسی رودخانه‌های شرکت آب منطقه‌ای مازندران نیز در ارتباط با برداشت از بستر رودخانه کلارود حوزه روستای دیوا بندپی غربی بابل در گفت‌وگو با فارس، اظهار کرد: با توجه به پایین بودن اعتبارات ساماندهی و لایروبی رودخانه‌های کشور و در راستای پیشگیری و بازسازی خسارت ناشی از سیل و ساماندهی رودخانه‌ها براساس بند و تبصره ۸ قانون بودجه به شرکت آب منطقه‌ای اجازه داده شده تا از آورده‌ها و مصالح مازاد رودخانه‌ای (شن، ماسه،گل و خاک ) در قالب مزایده بهره‌برداری کنند.

وی افزود: در این زمینه استفاده از آورده‌ رودخانه‌ای به مزایده گذاشته شده و پیمانکار برنده در ازای برداشت از آورده‌ها، مقرر شد براساس قرارداد منعقده، در ازای برداشت مصالح مازاد، ساماندهی رودخانه  را در قالب حفاظتی و لایروبی انجام دهد.

مدیر مهندسی رودخانه‌های شرکت آب منطقه‌ای مازندران بیان کرد: اواخر اسفند ماه سال گذشته پیمانکار از طریق برگزاری مزایده انتخاب و برای صدور مجوز به سازمان صمت معرفی شد.

عبداللهی اضافه کرد: در اواخر خردادماه مجوز برای پیمانکار از سوی سازمان صمت صادر شد که با توجه به وجود درختان خود رو مزاحم در بستر رودخانه، مکاتبه با منابع طبیعی در دستور کار قرار دارد.

وی تصریح کرد: با توجه به وجود معارض و مکاتبه با منابع‌طبیعی در حال پیگیری رفع مشکل هستیم.

مدیر مهندسی رودخانه‌ها و سواحل شرکت آب منطقه‌ای مازندران با اعلام به ضرورت ساماندهی و لایروبی رودخانه برای جلوگیری از کاهش مخاطرات و خسارات ناشی از سیل، خاطرنشان کرد: در حال مکاتبه برای رفع معارضات هستیم.

عبدالهی گفت: در حال حاضر هنوز اقدامی در زمینه ساماندهی رودخانه صورت نگرفته ولی ضرورت این کار مورد تاکید است.

به فارس، از یک سو تجربه تلخ روستاییان از برداشت از بستر رودخانه در نقاط پایین دست و از سویی دیگر نگرانی از بروز سیلاب را شاهد هستیم، اما سوال اینجاست آیا واقعا قرار است بحث برداشت برای جلوگیری از وقوع سیلاب انجام شود؟

منبع: فارس

انتهای پیام/