گام‌های پایانی برای تصویب طرح تفصیلی ساری در شورای عالی شهرسازی

به گزارش تیتر شمال؛ به نقل از ایرنا، طرح تفصیلی شهر ساری که بیش از ۶ سال است در مرحله بررسی و تصویب مانده و هنوز به مرحله ابلاغ نرسید، امروز به صورت میدانی و با حضور معاون شهرسازی و معماری وزیر راه و شهرسازی، کارشناسان حوزه شهرسازی استان، مسئولان شهر ساری و مدیران مرتبط استانی برای به سرانجام رسیدن و ابلاغ واکاوی شد.

طرح تفصیلی طرحی است که در آن نحوه استفاده از زمین‌های شهری در محلات مختلف شهر و موقعیت مساحت دقیق زمین برای هر یک از آن‌ها، وضع دقیق و تفصیلی شبکه عبور و مرور و میزان تراکم جمعیت و تراکم ساختمانی در واحدهای شهری، اولویت‌های مربوط به مناطق بهسازی، نوسازی و توسعه و حل مشکلات شهری و موقعیت کلیه عوامل مختلف شهری تعیین می‌شود. به عبارتی در طرح تفصیلی خدمات و فضاهای شهری با مشخص کردن جزئیات قابل اجرا تعیین می‌شود. با استفاده از این طرح‌ می‌توان برنامه‌های مشخص بخش عمومی را تعیین و این برنامه‌ها را کم‌کم و برحسب اولویت در برنامه‌ریزی اجرایی سالیانه شهرداری منعکس کرد.

بازدید از مناطق مد نظر برای الحاق به محدوده شهری ساری و برگزاری نشست بررسی تصویب طرح تفصیلی، مناطق الحاقی و پهنه‌های بلندمرتبه‌سازی شهر ساری یکی از گام‌های پایانی به سرانجام رسیدن طرح تفصیلی ساری است که امروز برداشته شده است ، اما نهایی شدن این طرح بنا به اظهارات دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران به پیگیری مدیران شهری ساری و اقدام برای تکمیل طرح تفصیلی به منظور ارائه به شورای عالی شهرسازی و معماری بستگی دارد.

ضرورت تسریع در ارائه طرح تفصیلی

دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در نشست بررسی طرح تفصیلی ساری با اشاره به اهمیت بالای توجه به شهرسازی در مازندران به عنوان استانی با تقاضاهای فرااستانی در حوزه ساخت‌وساز، بر لزوم تکمیل هر چه سریع‌تر طرح تفصیلی مرکز این استان تأکید کرد.

فرزانه صادق مالواجرد گفت: متاسفانه حدود هفت سال است که طرح تفصیلی شهر ساری در حال بررسی است. در حالی که یکی از آفت‌های برنامه‌ریزی طولانی شدن زمان بررسی و به سرانجام رساندن آن است. انتظار می‌رود که مسئولان شهر ساری و استان مازندران تلاش کنند تا هر چه زودتر این طرح تدوین و به شورای عالی شهرسازی و معماری ارائه شود. این که صبر کنیم مطالعات انجام شود و بعد تفصیلی بفرستیم زمان‌بر است.

وی افزود: این که به دنبال حل همه مغایرت‌ها و مشکلات در طرح تفصیلی باشیم تا پس از آن طرح را به شورای عالی شهرسازی بفرستیم به صلاح شهر نیست. پیشنهاد ما این است که طرح تفصیلی ساری هر چه زودتر برای ارائه به شورای عالی شهرسازی و معماری آماده شود تا در شورای عالی مورد بررسی قرار بگیرد. اگر یکی دو مغایرت با ضوابط این شورا وجود داشت درباره آن نکات بررسی‌های لازم انجام می‌شود، اما بقیه بخش‌های طرح را می‌توان ابلاغ کرد تا شهر از آن بهره‌مند شود. مهم‌ترین نکته نیز این است که طرح تدوین شده مسأله‌محور باشد. یعنی مسائل اصلی و چالش‌های ساری شناسایی و سپس در طرح پاسخ داده شود.

معاون شهرسازی و معماری وزیر راه و شهرسازی اظهار کرد: در حال حاضر طرح تفصیلی ساری به پیچ‌های پایانی فرآیند تصویب رسیده است. انتظار داریم مسئولان شهر و استان برای نهایی شدن این طرح تلاش کنند تا ساری دارای یک برنامه مدون ساخت و ساز شود. این که شهر در برخی مناطق طی سال‌های اخیر بدون برنامه توسعه یافته و رشد کرده نباید دلیلی شود که این بی‌برنامگی ادامه پیدا کند.

طرح تفضیلی برای تخلف پوشانی نیست

دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران تاکید کرد : این تصور که طرح‌هایی که تهیه می‌کنیم محلل تخلفاتی باشد که قبلا انجام شد اشتباه است ، رویه این نیست که اجازه دهیم تخلفات شکل بگیرد و بعد بگوییم شهر موجودی زنده‌ است و باید به آن پاسخ دهیم. همین موجود زنده برای درمان گاهی به مُسکِن، پانسمان یا تقویتی نیاز دارد تا فرآیند درمان پیش برود. اما این که فقط با تزریق داروی تقویتی، حل مشکل را به تاخیر بیندازیم آسیب‌زاست.

وی با اشاره به بازدید انجام شده از برخی مناطق حاشیه‌ای شهر ساری ، افزود : در بازدید از مناطق حاشیه‌ای ساری داخل محدوده و خارج محدوده را از هم تشخیص نمی‌دادیم. هیچ کدام هم شکل حاشیه‌نشینی نداشتند. حاشیه‌نشینی معمولا از سر مشکلات اجتماعی و فقر است ، اما از ساخت‌وسازهایی که امروز دیدم اصلا تصور حاشیه‌نشینی نداشتم و اتفاقا همه با برنامه‌ریزی ساخته شده که استمرار این روند آفتی بزرگ است.

فقر سرانه خدمات شهری در ساری

صادق مالواجرد با انتقاد از کمبود سرانه خدماتی شهر ساری گفت: یکی دیگر از مشکلاتی که در ساری به چشم می‌آید این است که ساری بشدت از کمبود زیرساخت‌های خدماتی از فضای سبز گرفته تا بقیه خدمات رفاهی و ورزشی رنج می‌برد. نگاه ما در این مبحث به حوزه خدمات اداری و حمل‌ونقل و آموزش عالی نیست. اتفاقا در این مسائل راحت‌تر می‌توان خلاءها را پر کرد و تغییر کاربری انجام داد. این‌ها چیزهایی نیست که در شهرهای مختلف بابت آن کمبود داشته باشیم ، اما در فضاهای ورزشی، فضای سبز و فضای تفریحی شاهد کمبود هستیم.

وی با اظهار این که نمی‌خواهد کارهای ارزنده‌ای انجام شده را زیر سووال ببرد ، گفت : فاز نخست پارک ملل و آزادسازی پادگان اقدام‌های خوبی بود. از طرفی هم درست است که این جا مازندران است و فضای سبز دارد ، اما شهر از کمبود زیرساخت‌های خدمات رنج می‌برد و کمبود خدمات در شهر و محله‌های ساری محسوس است. این موضوعی است که هم به مدیریت شهر و استان ارتباط دارد و هم به حوزه برنامه‌ریزی در سطح فرااستانی مرتبط است؛ یعنی هم سیاستگذاری است و هم اجرا.

دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران خاطرنشان کرد: این میزان کمبود خدمات در شهر ۴۰۰ هزار نفری ساری که چهار هزار هکتار مساحت دارد در آینده شهر تاثیر منفی زیادی خواهد گذاشت.

تدوین ضوابط بلندمرتبه‌سازی 

صادق‌مالواجرد با اشاره به گرایش به سمت بلندمرتبه‌سازی در ساری و سایر شهرهای مازندران گفت: در بحث بلندمرتبه‌سازی حتما نوع تصمیم‌گیری در مازندران و نوار شمالی کشور بسیار متفاوت با همه جای کشور باید باشد. ما مصوبه هیئت وزیران داریم که برای حفظ زمین و دست‌اندازی کمتر به جنگل و شالیزار و عرصه‌های طبیعی در این مناطق بلندمرتبه‌سازی داشته باشیم، اما قطعا باید ضوابط متفاوت باشد.

وی افزود: اگر محور بلندمرتبه‌سازی تعریف شد حتما باید پهنه آن نیز تعریف شود. یعنی نباید به صورت نقطه‌ای بلندمرتبه‌سازی داشته باشیم. در این زمینه پهنه و محور با هم مهم هستند. این که از یک سو خواهان افزایش زیرساخت خدماتی باشیم و از سوی دیگر تراکم را بالا ببریم همخوانی ندارد. اما این که کجا و چگونه بلندمرتبه‌سازی شکل بگیرد و اساس تصور ما از بلندمرتبه‌سازی چیست امری دیگر است که باید به آن توجه شود.

معاون شهرسازی و معماری وزیر راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: ساری یکی از نخستین شهرهایی بود که در طرح جامع محور بلندمرتبه‌سازی را مشخص کرد. این موضوعی خواسته شورای عالی شهرسازی و معماری هم بود. قطعا تدوین این موضوع باید در طرح تفصیلی نیز جدی گرفته و انجام شود.

این مسئول با بیان این که شورای عالی شهرسازی و معماری قطعا با بلندمرتبه‌سازی در ساری مخالف نیست، تصریح کرد: با بلندمرتبه‌سازی موافقیم، اما این که همه جای شهر بتواند مجوز ساخت با ارتفاعی را بگیرد که باعث شود همسایه آن زمین از حیز انتفاع خارج شود ، باید مدیریت کرد.

صادق‌مالواجرد افزود: لازم است که ساری یک برنامه مشخص برای بلندمرتبه‌سازی داشته باشد. شهرسازی تحقق حقوق عمومی بر حقوق خصوصی است. نمی‌توانیم حقوق عمومی را به بهانه حقوق خصوصی نادیده بگیریم. انتظار داریم که مدیران شهر و استان در تدوین طرح تفصیلی ساری روی سازماندهی و منضبط کردن بلندمرتبه در پهنه‌هایی از شهر که فکر می‌کنند بضاعت لازم را دارد با جدیت و دقت برنامه‌ریزی کنند. هر چه زودتر هم در این زمینه به نتیجه برسند بهتر است.

عدالت در شهرسازی

وی به میزان تخلف ساختمانی در شهر ساری نیز اشاره کرد و گفت: این که ضابطه وجود داشته باشد و بعد برخی افراد با استفاده از ماده پنج و ماده صد قانون را دور بزنند ، پیامش این است که نمی‌توان به ضوابط موجود اعتماد کرد. این که کسی به جای پنج طبقه ۲۰ طبقه بسازد و برای یک شهروند دیگر در چهار طبقه مجاز بارها مانع ایجاد شود عین بی‌عدالتی است. مردم هم این‌ها را خوب رصد می‌کنند. اگر ضابطه مشکل دارد درخواست تغییر ضابطه داده شود. ضابطه هم فقط این که بگوییم واحد مسکونی شکل بگیرد نیست. هر چقدر تراکم مسکونی بالا می‌رود به همان اندازه جمعیت بالا می‌رود و خدمات نیز باید افزایش یابد.

این مسئول برنامه‌ریزی برای آینده شهر ساری و پیش‌بینی مکان‌هایی به منظور سکونت جمعیت متقاضی را نیز ضروری دانست و گفت: از اداره کل راه و شهرسازی انتظار می‌رود که حتما برای ساری مکان‌یابی شهرک داشته باشد. چون در آینده نمی‌توان تاب‌آوری ساری را بیشتر تحت‌الشعاع قرار داد.

دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران همچنین خواستار برنامه‌ریزی ویژه برای بافت فرسوده ساری و سایر شهرهای مازندران از سوی شهرداری‌ها شد و افزود : نوع ضوابطی که در بافت فرسوده اعمال می‌شود نمی‌تواند با سایر مناطق شهری یکی باشد. ضوابط ویژه برای بافت فرسوده شهرهای مازندران و بویژه ساری تهیه شود. این ضوابط متناسب با بافت فرسوده قطعا در نوسازی بافت کمک کننده خواهد بود و به مرور مردم را راغب می‌کند که نوسازی را انجام دهند. درست است که مشکلات بافت فرسوده صرفا کالبدی نیست و مشکلات اجتماعی پشتیبان زیادی دارد ، اما آن مقداری را که از نظر کالبدی  قابل انجام است ، باید با ضوابط ویژه این بافت‌ها جدی گرفت.

نگاه کلانشهری به مازندران

در این نشست که با حضور نماینده مردم ساری و میاندورود در مجلس، اعضای شورای شهر، مدیران شهرداری، مدیرکل راه و شهرسازی مازندران و معاون عمرانی استاندار برگزار شد، تعدادی از این مسئولان نیز نکاتی را درباره طرح تفصیلی ساری مطرح کردند.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار مازندران با بیان این که طرح تفصیلی را به عنوان نگاه کلان و راهبردی مد نظر داریم، گفت: در این طرح باید به مسائل بومی توجه کنیم و متناسب با شرایط روز و جامعه و همچنین هوشمندانه و منعطف باشد.

رضا علیخانی با اشاره به اهمیت و ارزش زمین در مازندران اظهار کرد: مازندران یک کلانشهر است و روستاها و شهرها در کنار هم قرار دارند. باید بلندمرتبه سازی را در این استان نهادینه کنیم. به این ترتیب قیمت زمین هم فروکش خواهد کرد. این مسائل باید برای سراسر مازندران در نظر گرفته شود و ساماندهی این موضوع جزو سیاست‌های ما است.

فرار انبوه‌سازان از ساری

علی بابایی کارنامی نماینده مردم ساری و میاندورود در مجلس نیز گفت: بلند مرتبه‌سازی در دیگر شهرهای مازندران انجام می‌شود، اما قوانین مربوط به این حوزه در ساری به شکل دیگری اجرا می‌شود که باعث شده انبوه‌سازان از مرکز استان عبور کرده و بلندمرتبه‌سازی را در مناطقی از مازندران انجام دهند که از زیرساخت‌های لازم برخوردار نیست.

وی تصریح کرد: انتظار داریم که وزارت راه و شهرسازی با نگاه استراتژیک، برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت برای شهر ساری داشته باشد و افق جدیدی را پیش روی مرکز استان باز کند.

این مسئول اظهار کرد: با توجه به اینکه بزودی شاهد سفر رئیس‌جمهور به مازندران خواهیم بود تقاضا دارم در جمع‌بندی پروژه‌ها، چند کار بزرگ در حوزه شهرسازی ساری هم انجام شود.

سید حمزه حسینی سیدی معاون شهرسازی شهردار ساری نیز در این نشست با بیان این که بیش از ۹۰ درصد طرح تفصیلی ساری جمع‌بندی شده است، گفت: در تدوین این طرح، دغدغه‌هایی داریم که مناطق الحاقی یکی از این دغدغه‌هاست.

وی افزود: مدیریت شهری در نظر دارد مناطقی که بافت کاملا شهری دارد به محدوده شهری الحاق شود. به این دلیل که این مناطق نه در محدوده شهری قرار دارند و نه در محدوده روستایی و خدمات‌دهی به این مناطق کامل نیست، چنانچه این مناطق به حوزه شهری الحاق شود از خدمات متناسب برخوردار خواهد بود.

حسینی سیدی تصریح کرد: شهرهای مازندران فاصله کمی از هم دارند، اما عدالت در ضوابط شهرسازی وجود ندارد و باعث فرار انبوه‌سازان از شهر ساری شده است. در حالی که شهرداری می‌تواند از این محل درآمد داشته باشد. ضمن اینکه با رشد شدید قیمت زمین، نیازمند بلندمرتبه‌سازی هستیم.

آخرین بار طرح تفصیلی شهر ساری سال ۱۳۸۳ تصویب و سال ۱۳۸۴ ابلاغ شده بود. ولی از آن زمان تاکنون طرح به روز شده تفصیلی برای ساری مصوب نشد و علت آن هم مخالفت شورای عالی معماری و شهرسازی با پیشنهادهای ارائه شده درباره مسیر جغرافیایی توسعه این شهر بود. با این وصف طرح جامع شهر ساری سال ۱۳۹۴ تصویب و سال ۱۳۹۵ از سوی استانداری به مسئولان این شهر ابلاغ شد.

طرح جامع شهر عبارت از طرح بلندمدتی است که در آن نحوه استفاده از اراضی و منطقه‌بندی مربوط به حوزه‌های مسکونی، صنعتی بازرگانی، اداری، کشاورزی، تأسیسات، تجهیزات، تسهیلات شهری و نیازمندی‌های عمومی شهری، خطوط کلی و ارتباطی و محل مراکز انتهای خط (ترمینال) و فرودگاه‌ها و بنادر و سطح لازم برای تأسیسات شهری و تجهیزات و تسهیلات عمومی، مناطق نوسازی، بهسازی و اولویت‌های مربوط به تمامی این موارد و همچنین ضوابط مربوط به حفظ بنا و نماهای تاریخی و مناظر طبیعی، تهیه و تنظیم می‌شود. طرح جامع شهر بر حسب ضرورت قابل تجدید نظر خواهد بود.

در طرح جامع شهر ساری مصوب سال ۱۳۹۴ که برای افق ۱۴۰۵ تنظیم و تصویب شده بود، مساحت این شهر سه هزار و ۵۱۷ هکتار و حریم آن هم ۱۲ هزار و ۹۵۹ هکتار برای سکونت ۴۴۰ هزار و ۱۵۶ نفر در نظر گرفته شده بود.