جان دوباره سینمای تاریخی رامسر بعد از دو سال خاکسترنشینی

به گزارش تیتر شمال؛  پنجم دی ماه سال ۹۸ یکی از غم‌انگیزترین تصاویر فرهنگی در تاریخِ رامسر و ذهن شهروندان این شهر ثبت شد. سالن سینما آمفی تئاتری که متعلق به دهه ۴۰ و از آثار ملی ثبت شده این شهر بود، به دلیل اتصالی سیم های فرسوده برق در آتش سوخت و خاکستر شد؛ حادثه ای که سبب شد از آن زمان به بعد تماشای آن نقطه از شهر بدون سازه سفید هلالی شکل یادآور روز تلخ فرهنگی برای رامسری ها باشد.

سینمای تاریخی رامسر که سوخت، این پرسش در ذهن شهروندان نقش بست که آیا این شهر برای همیشه بخشی از هویت فرهنگی تاریخی اش را از دست داده و خاطرات سینما و تائر رفتنشان برای همیشه به تاریخ پیوسته است یا این که سرانجام مسوولان فرهنگی فکری به حال این خاکسترنشین خواهند کرد؟

آخرین باری که رامسری ها این سینما تاریخی را مشاهده کردند ، حوالی ساعت ۱۱ صبح پنجم دی ماه بود که دود ناشی از آتش سوزی فضای بالای این بنای میراثی را که بر فراز شهر قرار داشت ، فرا گرفته بود. حجم دود و آتش به حدی زیاد بود که کمتر کسی در شهر رامسر بود که متوجه آن نشده باشد. از بخت بدِ سینما بود یا رامسری ها ، شعله های آتش با باد شدیدی که همان لحظه با سرعت ۸۰ کیلومتر بر ساعت می وزید همدست شد تا با وجود به کارگیری  تجهیزات و نیرو های زیادآتش نشانی ، قدرت باد و آتش بر قدرت آب و تجهیزات آتش نشانی بچربد، به طوری که تمامی تلاش آنان معطوف به آن شد که آتش به ساختمان اقامتی هتل که دیوار به دیوار سینما قرار داشت سرایت نکند، اما سینما و هرآنچه در آن بود در کسری از ساعت تبدیل به خاکستر شد.

فارغ از زخمی که آن روز آتش بر پیکر بنای فرهنگی و میراثی رامسر زد ، تصویر تلخ تر چهره درمانده شهروندانی بود که پرشمار در فضاهای پیرامونی باغ ۳۳ هکتاری مشرف به سینما، فروریختنِ خاطراتِ چند نسل از مردم این شهر را به نظاره نشسته بودند و تنها کاری که از آنان ساخته بود ، کوبیدن یک کف دست بر پشت دست دیگرشان بود.

سینما تاثر رامسر گذشته از کارکرد فرهنگیش ، از منظر اجتماعی هم برای مردم رامسر با اهمیت بود چرا که همیشه اولین انتخاب مردم برای برگزاری دورهمی های باشکوه محسوب می شد. آخرین دورهمی با شکوه در این مکان پیش از آتش سوزی مربوط به سال ۹۷ و نشست وزیر کشور وقت با شوراها و دهیاری ها کشور بود.آخرین فیلمی هم که در آن نمایش داده شد فیلم معروف « فروشنده و متری شش و نیم » بود ؛ فیلمی که برای تماشایش در آن سال های فقارت سینما رفتن در کشور تمام صندلی ها از پیش رزرو و فروخته شده بود.

بی انصافی است اگر نگوییم سینمای رامسر تنها برای رامسری ها خاطره انگیر نبود. شهروندان شهرهای اطراف هم برای تماشای فیلم و برنامه های دیگر به این سینما می آمدند. این سینما تنها فیلم نمایش نمی داد. مردم رامسر و شهرهای اطراف گاهی برخی از برنامه های تلویزیونی مانند مسابقات مهم فوتبال را هم درآنجا به تماشا می نشستند. آخرین بار پیش از آتش سوزی مردم رامسر برای تماشای بازی های جام جهانی فوتبال که ایران هم در آن حضور داشت در این سالن گرد هم آمده بودند، از همان روزهای شگفتی ساز و خاطره انگیز، بازی معروف ایران و پرتقال .

سینما تاریخی رامسر تنها به خاطر تاریخی بودن یا میراثی بودن برای رامسری ها مهم نبود. این مکان خاطره مشترک زیادی برای رامسری ها ساخت و به همین دلیل حوالی ظهر آن روزی که آتش و باد همدستی کرده بودند تا این مکان را در هم بکوبند ، همه آنها سراسیمه در اطراف تجمع کرده بودند تا شاید به جای تماشای تصاویر دردآور فروریختن فضایی با این میزان خاطره سازی ، کاری از دستشان بر بیاید.

اگر چه آن روز تلخ و خاطره سوز کاری از دست رامسری ها بر نیامد ، ولی از فردای آن روز بازسازی و بازگشت این مکان تاریخی فرهنگی به کارکرد قبلی را به عنوان مطالبه شماره یک فرهنگی خود مطرح کردند آن هم با حفظ سبک و سیاقی که با آن خاطره داشتند. به عنوان خبرنگار در همه این دو سال با هر شهروندی که مرا می شناخت ، مواجه می شدم ، پرسش اولش این بود « از ساخت سینما خبری نیست »؟

بازگشت امید

اگر چه در همه این مدت پاسخ مسوولان برای این پرسش شهروندان رامسری وعده بازسازی سینما بود و حتی سال گذشته کلنگ بازسازی آن را هم به زمین زدند ، ولی رها کردن پروژه پس از کلنگ زنی همه امید مردم را ناامید کرده بود که ناگهان پس از یک سال روزنه امید دوباره نمایان شد.

با این که اواخر دی ماه امسال زمانی که آتش سوزی سینما تئاتر رامسر بیست و پنجمین ماهش را پشت سر می گذاشت ، عملیات اجرایی ساخت سینما یک بار دیگر امید را به دل رامسری ها باز گرداند، اما با وجود تاکید مسوولان بر ساخت سینما با همان شکل و شمایل قبلی ، واکنش ها در فضای حقیقی و مجازی نشان می دهد برخی از شهروندان نسبت به ساخت بنا با همان شکل سابق تردید دارند و نگران آن هستند که ظاهر بنا به همان کیفیت گذشته از آب در نیاید و انتظارها را برآورده نکند.

سادگیم آرزوست 

آنچه که همیشه جایگاه این سینما را برای رامسری ها متمایز می کرد ، علاوه بر قدمت و خاطره سازی، سادگی پلان آن در عین زیبایی بود؛ سازه ای نیم دایره ای سفید که جانمایی آن در امتداد هتل جدید و قدیم رامسر در طلایی ترین نقطه شهر هم بر سایر جذابیت های آن افزوده بود. حالا رامسری ها انتظار دارند تا سینما با همان پلان و سادگی و زیبایی ساخته شود و به همین خاطر هم با وجود وعده مسوولان همچنان نگرانند و نگرانی را با یکدیگر در میان می گذارند.

یک کارشناس میراث فرهنگی و صنایع دستی شهرستان رامسر در تشریح این وجه تمایز و  ایده و فکری که پشت ساخت این سازه در این نقطه از شهر به خبرنگار ایرنا گفت : رامسر در تاریخ معاصر ایران همیشه محل برگزاری نشست ها در عرصه های بین المللی بود. برای مثال اجلاس کنوانسیون بین المللی تالاب های رامسر در سالن کنفرانس هتل قدیم برگزار شد.

محمد قاسم کفاشی توضیح داد : از سوی دیگر همین رفت و آمدها برای برگزاری نشست ها و اجلاس ها سبب شد که مهمانخانه شماره ۲ که امروزه از آن به عنوان هتل جدید یاد می شود، در ادامه هتل قدیم ساخته شود. همزمان با ساخت بنای هتل جدید، در کنارش نیاز به ساخت فضایی با کاربری برگزاری همایشی و نمایش فیلم و تئاتر احساس شد و بنا بر این ، همین احساس نیاز به ساخت سالن سینما و آمفی تئاتر منجر شد چرا که تا پیش از این بیشتر اجلاس ها در سالن همایش هتل قدیم برگزار می شد.

کفاشی در تشریح سبک معماری این بناها هم گفت : بر خلاف برخی تصوراتی که وجود دارد ، نمی توان گفت که هتل جدید و سینما تداوم سبک معماری باستان گرایانه پهلوی اول است، چرا که ما بعد از انقلاب سفید از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۹ شاهد رواج سبک مدرن و پست مدرن در کشور بودیم . بنا بر این با تکیه بر چنین سبکی هتل جدید ساخته شد. در ادامه و در نیمه دوم دهه ۴۰ بنای سینما با تلفیقی از پست مدرن و معماری گذشته ایجاد شد ، به طوری که ما با بنایی نیم دایره با پنجره های قدی بلند مواجه هستیم که قدری بی قوارگی و فاقد روح بودن بنای هتل جدید را تعدیل کرد.

وی افزود : ساخت سازه سینما با همان پلان قدیمی امکان پذیر است چرا که نقشه پیچیده ای ندارد و در عین حال مستندات زیادی از آن موجود است.

بازگشت به سبک نخست

با وجود نگرانی برخی شهروندان و کارشناسان میراثی ، رییس میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع رامسر تاکید دارد که بافت فرهنگی و تاریخی شهرستان رامسر سال ۱۳۷۹ به ثبت آثار ملی رسید که معنایش این است که معماری دوره پهلوی در وزارت میراث فرهنگی جز آثاری است که ارزش تاریخی و قابلیت ثبت ملی دارند.

نادر سحرخیز در واکنش به ساخت دوباره سینما بدون تغییر و تحول ، گفت: بناهایی که در بافت فرهنگی تاریخی رامسر هستند، اگرچه برخی در شرف ثبت ملی قرار دارند، در عین حال جز عرصه میراثی ما محسوب می شوند و باید آنها را ثبت شده دانست بنابراین حق هیچگونه تغییر و تحول در آن وجود ندارد.

وی یکی از دلایل زمان بر شدن آغاز عملیات اجرایی سینما تئاتر رامسر را تطبیق پلان با نقشه های مورد نظر میراث فرهنگی و تطبیق جز به جز نقشه جدید با مستندات گذشته برشمرد و افزود : ضمن اینکه مسوولان بنیاد مستضعفان نیز با میراث فرهنگی همکاری خوبی داشته اند و تا اینجا نقشه ها چندین بار از سوی مهندسین آنها برای ما ارسال شد و مورد بررسی قرار گرفت و در هر صورت نقشه ها با همان شکل اولیه تمام مراحل و ضوابط میراثی را طی کرد، ثبت نهایی شد و برای آغاز عملیات اجرایی به بنیاد ابلاغ گردید.

سحرخیز با ابراز خشنودی از تجهیز کارگاه و استقرار تیم اجرایی گفت : مشخصات داخلی و خارجی سینما تغییر نمی کند. سالن و متعلاقات آن هم مانند سابق جا نمایی می شود. ضمن این که در دوره ای اتاقک بزرگی به این سالن اضافه شده بود که به عنوان بخش بی ارزش در نقشه جدید حذف شده است تا به همان شکل سابق باز گردد.

اعتبار ۳۰ میلیارد تومانی 

مجموعه اقامتی هتل جدید، هتل قدیم، سالن سینما،آبگرم های معدنی و به طور کلی بافت تاریخی فرهنگی رامسر اگرچه جز آثار تاریخی و ملی به ثبت رسیده است، اما کلیه این بنا در اختیار بنیاد بنیاد مستضعفان قرار دارد، به طوری که ساخت و بهره برداری از آن هم بر عهده این نهاد است.

در همین ارتباط مدیر عامل شرکت هتل های آزادی پارسیان وابسته به بنیاد مستضعفان در سفری که اواخر دی ماه به رامسر داشت طی بازدید از آغاز عملیات اجرایی ساخت سینما در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به ناراحتی مردم از آتش سوزی و وقفه در ساخت سینما ، گفت: طی یک سال گذشته به دلیل شیوع کرونا و محدودیت رفت و آمدها با شرایطی مواجه بودیم که کارشناسان طرح مطالعات می بایست برای تردد با نامه نگاری و برگ های تردد رفت و آمد می کردند. از سوی دیگر وجود چشمه های آب معدنی در بالا دست سینما و حساسیت های ژئوتکنیک سبب شد که مطالعات آن با حساسیت و وسواس زیادی دنبال و در نهایت با توجه طرح و سبک اولیه بدون هیچ تغییرات اجرایی شود.

سید علی میر امینی افزود : در جریان مطالعات برای تهیه نقشه تصمیم بر این بود که فضایی را در سطح منفی یک و منفی این سازه اضافه کنیم اما در ادامه مطالعات ژئوتکنیک،  وسواس نسبت به اجرای این طرح زیاد بود و قرار شد تا سازه اولیه بدون هیچ تغییراتی اجرایی شود. ضمن این که در نهایت پس از تایید نقشه ها از سوی اداره کل میراث فرهنگی استان مازندران این طرح در مرحله اجرایی قرار گرفت.

وی از سینما تئاتر رامسر به عنوان عمارتی ملی متعلق به مردم یاد کرد و گفت : این طرح با اعتبار ۳۰ میلیارد تومان و طی مدت زمان ۱۴ ماه بازسازی و بهره برداری می شود و در  اختیار مردم قرار می گیرد.

سالن آمفی تئاتر رامسر در زمینی به مساحت ۸۰۰ مترمربع در زیر بنای یکهزار و ۴۰۰ متر مربع احیا می شود.